۱- در صفحه به هر خط شکستۀ بسته، **چندضلعی** گفته میشود به شرط اینکه ضلعها یکدیگر را قطع نکنند؛ مگر در رأسها که دو ضلع به هم میرسند.
شکل «ج» چندضلعی نیست؛ چون ضلعهای آن یکدیگر را قطع کردهاند.
- شکل «و» چندضلعی نیست؛ چرا؟
- شکل «الف» هم چندضلعی نیست؛ چرا؟
با توجه به تعریف چندضلعی (خط شکسته **بسته** که اضلاعش یکدیگر را **قطع نکنند**)، دلیل چندضلعی نبودن شکلهای «و» و «الف» به شرح زیر است:
- **شکل «و»:** این شکل یک خط شکسته است، اما **بسته نیست**. دو انتهای آن به یکدیگر متصل نشدهاند تا یک شکل بسته را تشکیل دهند. بنابراین، چندضلعی محسوب نمیشود.
- **شکل «الف»:** این شکل (دایره) بسته است، اما از خطوط شکسته (پارهخطهای مستقیم) تشکیل **نشده است**. اضلاع یک چندضلعی باید پارهخط باشند. بنابراین، دایره چندضلعی نیست.
۲- اگر در یک چندضلعی همۀ ضلعها با هم و همۀ زاویهها با هم مساوی باشند، میگوییم آن **چندضلعی منتظم** است.
از میان شکلهای بالا، کدام شکلها چندضلعی منتظماند؟
چندضلعی منتظم، چندضلعی است که تمام اضلاع آن با هم و تمام زوایای داخلی آن نیز با هم برابر باشند. با بررسی شکلهای سوال قبل، چندضلعیهای منتظم عبارتند از:
- **شکل «ب» (مربع):** این شکل یک چهارضلعی است که علامتگذاریها نشان میدهد هر چهار ضلع آن با هم برابرند و هر چهار زاویه آن نیز قائمه ($۹۰^\circ$) و با هم برابر هستند. بنابراین، مربع یک چندضلعی منتظم است.
- **شکل «ه» (پنجضلعی):** این شکل یک پنجضلعی است که علامتگذاریها نشان میدهد هر پنج ضلع آن با هم و هر پنج زاویه داخلی آن نیز با هم برابر هستند. بنابراین، این شکل یک پنجضلعی منتظم است.
۱- هر یک از عبارتهای زیر به کدام چندضلعیها مربوط است؟
با توجه به ویژگیهای هر شکل، آنها را به عبارتهای مربوطه وصل میکنیم:
- **لوزی با زاویۀ قائمه:** لوزی چهارضلعی است که تمام اضلاعش برابرند. اگر یک زاویه لوزی قائمه ($۹۰^\circ$) باشد، بقیه زوایای آن نیز قائمه خواهند بود و آن شکل یک **مربع** است. این ویژگی مربوط به **شکل «د»** است.
- **مثلث با زاویۀ باز:** زاویه باز (منفرجه) زاویهای بزرگتر از $۹۰^\circ$ است. در میان شکلهای داده شده، هیچ مثلثی با زاویه باز وجود ندارد. (شکل «ب» یک مثلث قائمالزاویه است).
- **پنجضلعی غیرمنتظم:** این عبارت به یک پنجضلعی اشاره دارد که اضلاع یا زوایای نابرابر دارد. این ویژگی مربوط به **شکل «الف»** است.
- **چندضلعی منتظم:** این عبارت به چندضلعی اطلاق میشود که همه اضلاع و همه زوایای آن برابر باشند. این ویژگی هم مربوط به **شکل «د» (مربع)** و هم مربوط به **شکل «ز» (پنجضلعی منتظم)** است.
فاطمه آسمانی
1403/05/14
خوب